To σχέδιο "Καλλικράτης" προβάλλεται από τους υποστηρικτές του ως μια προσπάθεια να προσαρμοστεί η χώρα μας στα Ευρωπαϊκά δεδομένα. Αυτό όμως αποτελεί παραπληροφόρηση, αφού η αλήθεια είναι ακριβώς αντίθετη. Οι νέες συνενώσεις στην αυτοδιοίκηση απομακρύνουν ακόμα περισσότερο την αυτοδιοικητική κατάσταση της χώρας από όσα ισχύουν στις χώρες της Ε.Ε.
Στην Ελλάδα πριν τον Καλλικράτη είχαμε 1.034 Ο.Τ.Α, με μέσο όρο περίπου 10.000 κατοίκους ανά δήμο και μετά τον Καλλικράτη θα έχουμε 325 δήμους με μέσο όρο περίπου 30.000 κατοίκους ανά δήμο. Αντίθετα, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο μέσος όρος είναι 5.100 κατοίκους ανά δήμο. Βλέπουμε δηλαδή ότι ακόμα και πριν το Καλλικράτη οι δήμοι μας ήταν διπλάσιοι σε μεγέθος από τους Ευρωπαϊκούς.
Οι χώρες της Ε.Ε. δίνουν μεγάλη σημασία στην αυτοδιοίκηση και γι΄ αυτό αποφεύγουν τα μεγάλα σχήματα τα οποία τα θεωρούν δυσλειτουργικά και αντιδημοκρατικά. Χαρακτηριστικά είναι όσα ισχύουν σε κάποιες από τις χώρες του κορμού της Ευρωζώνης:
ΓΑΛΛΙΑ: 36.683 δήμοι. Το 95% των γαλλικών δήμων έχει πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων. Η Γαλλία, με τους 36.683 Πρωτοβάθμιους ΟΤΑ, κατέχει το 40% των δήμων και κοινοτήτων όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: 16 ομόσπονδα κρατίδια, 323 επαρχίες-αγροτικές περιοχές, 12.196 δήμοι και 116 πόλεις- επαρχίες. Πάνω από το 75% των γερμανικών δήμων έχει πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων.
ΙΤΑΛΙΑ: 8.101 δήμοι. Το μέσο μέγεθός τους είναι 7.270 κάτοικοι και το 71% των ΟΤΑ έχει πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων.
ΙΣΠΑΝΙΑ: 8.111 δήμοι. Ο μέσος πληθυσμός των Πρωτοβάθμιων ισπανικών ΟΤΑ είναι 5.430 κάτοικοι, ενώ το 85% των δήμων έχει πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων.
ΑΥΣΤΡΙΑ: 197 αστικοί δήμοι, 755 προάστια και 1.290 χωριά. Περισσότερο από το 90% των αυστριακών δήμων έχει πληθυσμό μικρότερο των 5.000 κατοίκων, ενώ μόνο πέντε δήμοι έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο των 100.000 κατοίκων.
Επίσης στις χώρες της Ε.Ε. η αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ κάθε χώρας, κατά μέσο όρο το 12.7%, τη στιγμή που στην Ελλάδα η αυτοδιοίκηση διαχειρίζεται μόλις το 2.7% του ΑΕΠ και είναι τελευταία χώρα της Ε.Ε. (και) σε αυτόν τον τομέα. Το σχέδιο Καλλικράτης, παρότι προβλέπει ποσοστό από το ΦΠΑ και άλλους φορολογικούς πόρους προς την Τ.Α. επί της ουσίας αποσκοπεί σε μείωση της συνολικής χρηματοδότησης της αυτοδιοίκησης αφού στην έκθεση αξιολόγησης του νομοσχεδίου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι στόχος του είναι και «η μείωση του συνόλου των χρηματορροών προς την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση».
Τέλος, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σέβονται το δικαίωμα των τοπικών κοινωνιών να έχουν αποφασιστικό λόγο στα θέματα των συνενώσεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και γι αυτό στο άρθρο 4 του "Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας υπάρχει η παρακάτω πρόβλεψη:
"Για κάθε μεταβολή των τοπικών εδαφικών ορίων, πρέπει προηγουμένως να ζητείται η γνώμη των ενδιαφερομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ενδεχομένως δια της οδού του δημοψηφίσματος εκεί όπου ο νόμος το επιτρέπει. " Ο Χάρτης κυρώθηκε από τη χώρα μας με το νόμο Ν.1850 / 1989 με την επιφύλαξη όμως του συγκεκριμένου άρθρου. Στην επιφύλαξη αυτή έχει στηρίχθηκε νομικά η πρώτη επιχείρηση αναγκαστικών συνενώσεων το 1997 με το σχέδιο "Καποδίστριας", στην ίδια επιφύλαξη στηρίζεται και η φετινή με το σχέδιο "Καλλικράτης". Η ειρωνεία είναι ότι και τις δύο φορές η καταστρατήγηση των ευρωπαϊκών νόμων και δεδομένων έγινε από το ίδιο "φιλοευρωπαϊκό" κόμμα και παρουσιάστηκε ως ευρωπαϊκή επιταγή!!!
Γιώργος Μανουσάκης
24/5/2010, δημοσιευμένο και στη σελίδα του Ραδιοφωνικού Σταθμού 104.4