8 Φεβ 2008

Βουτιά στο παρελθόν

Επισκέφθηκα σήμερα το παλιό αρχοντικό της θείας μου Μαρίας Λεμπιδάκη στο Βραχάσι, το οποίο έχει ανακαινίσει και ετοιμάζεται να το μετατρέψει σε λαογραφικό - ιστορικό μουσείο, έχοντας συλλέξει δεκάδες αντικείμενα της τοπικής καθημερινότητας των περασμένων αιώνων. Τα αντικείμενα που είδα και μπόρεσα να φωτογραφίσω μου θύμισαν το σπίτι των παππούδων μου, όπου πέρασα κάποια από τα πρώτα χρόνια της παιδικής μου ηλικίας. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που είχα τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή -έστω τόσο αχνή- με ένα τρόπο ζωής και μια καθημερινότητα αιώνων που δυστυχώς χάθηκε ανεπιστρεπτί μέσα σε δυο δεκαετίες. Ιδού μερικά αντικείμενα αυτής της καθημερινότητας:

Ο "καμπανός". Φορητή ζυγαριά, με την οποία ζύγιζαν φρούτα, σιτάρι, αλεύρι, αλλά και σακιά μεπατάτες, χαρούπια κλπ:

Πήλινο κιούπι στο οποίο φύλαγαν μέλι. Προσέξτε την πτυχή γύρω από το σκέπασμα. Στην πτυχή αυτή έβαζαν νερό για να πέφτουν μέσα τα μερμύγγια που θα επιχειρούσαν να "γλυκαθούν" από το μέλι.
Μεταλικό σίδερο, η"στιρέλα" της εποχής. Έβαζαν μέσα κάρβουνα και σιδέρωναν τα ρούχα.

Μεταλική ζυγαριά, για το ζύγισμα μικρότερων ποσοστήτων (έως 15 κιλά, όπως αναγράφεται).
Σε πρώτο πλάνο ο σοφράς, το ξυλίκι και η πετρολεκανίδα. Ο σοφράς είναι χαμηλό ξύλινο τραπεζάκι, που το χρησιμοποιούσαν ταν τα σημερινά τραπεζάκια σαλονιού. Με το ξυλίκι άνοιγαν φύλο, ενώ η πετρολεκανίδα ήταν πήλινη λεκάνη που τη χρησιμοποιούσαν στις δουλειές της κουζίνας. Σε δεύτερο πλάνο διακρίνεται η "παραστιά", το τζάκι της κουζίνας (η εστία) με τα διάφορα μαγειρικά και κουζινικά είδη:

Το "αργαστήρι" ή "αργαλειός", αναπόσπαστο στοιχείο της γυναικείας καθημερινότητας στην παλιά Κρήτη. Έχει υφάνει αμέτρητα κοριτσίστικά όνειρα για μια καλύτερη ζωή με ένα άξιο ντελικανή.
Το πλυντήριο της εποχής, η παραστιά της μπουγάδας στην αυλή του σπιτιού.
Ο "χειρόμυλος", χειροκίνητος μύλος για το άλεσμα μικρών ποσοτήτων κριθαριού ή σιταριού:

Σταμνιά για τη φύλαξη του πόσιμου νερού. Προσέξτε ότι τα στόμια είναι κλεισμένα με αστιβίδες, ένα είδος θάμνου που διαφύλασε την προστασία του νερού από ανπιθύμητους επισκέπτες, από έντομα έως οικόσιτα.